Categoriearchief: Filosofie

Wolwezens

Figuren van wol,  wat zijn ze mooi. Zelf ben ik helaas te allergisch voor wol om dit mooie materiaal te kunnen gebruiken, daarom werk ik vooral met hout, stof en papier. Maar soms maakt een wollen figuurtje een opstelling echt áf.  Zoals laatst, toen ik een ezeltje nodig had voor mijn kerstgroep. Gelukkig ken ik iemand waar ik terecht kan als ik zo’n figuurtje nodig heb. Zij heet Natalie Emmens en ze is van oorsprong docent beeldende kunst en vormgever. Natalie is ook een vrijeschoolmoeder van twee jonge kinderen. En bovendien heeft Natalie het bedrijf Wolwezens opgezet. Ze maakt de prachtigste figuren van wol; bij haar heb ik het leukste en liefste ezeltje gekocht dat ik me kan voorstellen.

Natuurwezens

In één van haar podcasts vertelt Natalie over de verdieping die ze heeft ervaren bij het werken met wol. Op een bepaald moment las ze het boek Natuurwezens, dat de visie van Rudolf Steiner weergeeft over vuurwezens, elfen, nimfen en gnomen. Deze natuurwezens werken in een laag die niet zonder meer zichtbaar is voor de mens. Zij zijn het, die het leven mogelijk maken, en dat planten en dieren voeding opnemen, zonlicht, regen. En ook, dat ze kunnen groeien, en beschermd worden.

Scheppen vanuit warmte en levendigheid

Door deze zienswijze ervaar je een groot respect voor de natuur, vindt Natalie. Ze is zich gaan realiseren, dat de wol waar ze mee werkt, veel en veel meer is dan een “natuurlijk materiaal” alleen. Wol is altijd warm, altijd behaaglijk aan je handen. Wol heeft eerder ook al een schaap warmte gegeven, veiligheid, bescherming. Haast als een cocon. Wanneer je wol draagt of op je huid voelt als je ermee werkt, ervaar je zelf die warmte ook. Je voelt je er prettig door, veilig, beschermd. Je kunt echt voelen dat wol een levend product is. Uit het idee dat de natuurwezens Natalies wol hebben laten ontstaan en groeien, is  uiteindelijk de naam “Wolwezens” geboren.

Wolwezens

Ik vind het heel mooi dat Natalie de uitdaging is aangegaan om Wolwezens op te richten.  Zeker ook omdat ze dat vanuit verdieping doet. Het is inspirerend en grappig om te zien, hoe ze haar eigen interpretatie geeft aan de figuren die ze maakt. Haar Koning Winter heeft bijvoorbeeld een woeste bos haar die lijkt op dreads. Maar als je die haardos ziet, duurt het niet lang voordat je denkt aan ijspegels, of aan ijshaar, en dat is precies hoe Natalie het bedoeld heeft. Wil je meer zien van Wolwezens? Kijk dan op Instagram, daar zijn nog veel meer foto’s te vinden. Maar wees gewaarschuwd. Natalies Wolwezens zijn onweerstaanbaar!

Over echtheid: spelen en speelgoed

In mijn serie over de zintuigen maak ik vandaag met jullie een uitstapje. We gaan het hebben over echtheid, van speelgoed en spel in het bijzonder. Want of je het nu hebt over speelgoed van natuurlijke materialen, kleding van natuurzuivere stoffen, of over voedsel dat je levenskrachten opbouwt, echtheid is een belangrijk concept in de antroposofie. Lees vandaag waarom speelgoed van natuurlijke materialen belangrijk is voor de ontwikkeling van de zintuigen:

Collage met 4 stukken speelgoed van natuurlijke materialen bij blog "over echtheid".

Allereerst: wees zelf echt!

Het allerbelangrijkste wat je kunt doen om een gezonde ontwikkeling van je kindje mogelijk te maken is: zorg voor echt contact. Gelukkig is dit ook meteen het leukste en fijnste wat je kunt doen. Neem je kindje van begin af aan bij je zo vaak het kan, maak oogcontact, praat met je kindje en luister ook goed; ook een baby is al graag de gesprekspartner van mama en papa. En als een kleintje groter wordt, is dit soort actieve, bewuste verbinding met jou van het grootste belang. Je geeft daarmee erkenning en geborgenheid, en van daaruit voelt je kindje zich veilig genoeg om de wereld te gaan verkennen. Als je dan begint met (vooral) speelgoed van natuurlijke materialen te geven, zet je deze ontwikkeling voort op de meest logische manier.

Stem af op je kind

Doe dus moeite om je af te stemmen op je kind. Mijn grootste tip: kies niet op voorhand allerlei doelen of resultaten, maar kijk en luister goed waar je kind van geniet. Een praktisch voorbeeld: als ik met mijn kleindochtertje het park in ga, is de verleiding groot om naar de speeltuin te willen gaan en daarna een rondje om de vijver te lopen. Maar al bij het allereerste heuveltje in het pad wil zij graag naar boven en dan zo hard mogelijk naar beneden rennen, mijn armen in. Niet één keer, maar wel tien keer. Of twintig.

Ik had niet meteen door hoe belangrijk dat is- ik had immers mijn wandelrondje in mijn hoofd en dat wilde ik gaan lopen. Maar nu ik me bewust ben van haar behoefte aan beweging en wisselwerking, vind ik het heerlijk om mee te doen. En zo doe ik het ook met speelgoed. We zijn immers beslist niet verplicht om van blokken een toren te bouwen, of om een pop elke keer netjes aan- en weer helemaal uit te kleden. Juist tijdens vrij spel kun je zo creatief zijn als je maar wilt, en: je gebruikt vanzelf al je zintuigen. Zéker als je speelgoed hebt gekozen van natuurlijke materialen, want dat nodigt daar helemaal toe uit.

Plastic of hout, eenvoudig of gedetailleerd

Als je plastic speelgoed vergelijkt met speelgoed van hout of textiel, dan zie je dit:

Natuurlijke materialen geven veel verschillende ervaringen aan de tastzin. Plastic voelt -los van de vorm- steeds gelijk, of je nu een pop vasthoudt, een auto, of blokken. Maar hout kan steeds weer anders zijn, met bast of zonder, glad of oneffen, droog of soepel, met of zonder nerf.  Iets vergelijkbaars geldt voor poppen;  zonnekindpoppen zijn een rijkdom voor je tastzin. Beide soorten speelgoed zijn veel “levender” dan plastic. Dat nodigt er ook toe uit om er respectvoller mee om te gaan.

Daarbij komt dat plastic, met zijn lichte gewicht, de zintuigen een beetje voor de mal houdt. Een robuuste houten auto is zwaar, dat “klopt” voor je gevoel. Een plastic auto daarentegen weegt nooit veel.

Mooi is ook, dat spelen met natuurlijke materialen je fantasie stimuleert. Je kunt zeggen: hoe eenvoudiger het speelgoed, hoe groter het effect op de verbeeldingskracht. Iedereen die graag creatief bezig is, weet dit zelf ook. Leg de tafel vol met blaadjes, eikeltjes, draadjes en lapjes, en je kunt bijna niet meer stoppen met mooie dingen maken, zóveel nieuwe ideeën krijg je vanzelf!  Met je hele wezen doe je mee. Voor eenvoudig speelgoed geldt precies hetzelfde.

De ontwikkeling van de geestgerichte zintuigen bij jonge kinderen

De geestgerichte zintuigen: wat zijn dat, en hoe help je je kindje om ze goed te ontwikkelen?

Rudolf Steiner onderscheidde twaalf zintuigen, in drie groepen van vier.  Leerkrachten op de vrijeschool letten erop hoe de ontwikkeling van de zintuigen verloopt bij jouw kindje. Bij jonge kinderen zijn de lichaamsgerichte zintuigen het belangrijkst; zij zijn nog maar net op aarde en druk bezig om hun lijfje te leren kennen en gebruiken. We gaven al veel tips om daarbij te helpen. Ook de omgevingsgerichte zintuigen kwamen uitgebreid aan bod.

baby met muziekinstrumenten illustratie geestgerichte zintuigen

Lees verder De ontwikkeling van de geestgerichte zintuigen bij jonge kinderen

Hoe help ik mijn kindje om de reukzin te ontwikkelen?

Ruiken: we doen het (bijna) allemaal. Het is onontkoombaar om je neus te gebruiken, en als je je reuk goed ontwikkelt, dan helpt je dat uiteindelijk om goede inschattingen te maken waar het gaat om goed of slecht. Maar kun je de reukzin eigenlijk actief helpen ontwikkelen bij je kindje? En hoe doe je dat?

Meisje ruikend aan narcis, illustratie reukzin

Lees verder Hoe help ik mijn kindje om de reukzin te ontwikkelen?

Hoe help ik mijn kindje om de gezichtszin te ontwikkelen?

Licht of donker, rood, geel, groen, blauw, dichtbij of ver weg…..dat allemaal en nog veel meer kunnen we gewaarworden met onze ogen, onze gezichtszin dus. En wat we zien, heeft grote invloed op ons gevoel en stemming. Je kunt gerust stellen dat onze wereld uit zijn voegen barst van de visuele indrukken. Maar bewust dingen zien, hoe leer je dat je kind? Ik heb wat tips bij elkaar gebracht en die deel ik in dit blog met je:

Kind kijkt door gaatje, illustratie gezichtszin Lees verder Hoe help ik mijn kindje om de gezichtszin te ontwikkelen?

Hoe help ik mijn kindje om de warmtezin te ontwikkelen?

Heb ik het koud? Of juist warm? Het duurt even voordat een kind dit zelf weet. Natuurlijk is het heel belangrijk om te weten of je kleding de juiste behaaglijkheid geeft. Maar volgens de zintuigleer kun je, als je je warmtezin goed hebt ontwikkeld, ook ervaren of je meedoet aan de wereld, of dat je juist uitsluiting ervaart. Een goed idee dus om de warmtezin te helpen ontwikkelen! Maar hoe? Lees mijn tips:

Meisje met slee in de sneeuw, illustratie warmtezin

Zorg voor de juiste kleding

Het lijkt zo’n open deur: zorg dat je kind het noch te warm, noch te koud heeft. Maar toch is dit niet altijd gemakkelijk om te doen. De temperatuur tussen binnen en buiten kan erg verschillend zijn, en het ene kind heeft het veel sneller warm en/of koud dan het andere. Het is dus belangrijk om goed op te letten. Een kind dat het veel te warm heeft, heeft meestal een rood hoofd, een kind dat kouwelijk is, is misschien wat erg rustig en teruggetrokken. Zo’n kindje is goed geholpen als je voor het slapen gaan de voetjes masseert met olie.

Het is daarom goed om met de eigenheid van je kindje rekening te houden als je de kleding kiest. Een bijzondere rol is weggelegd voor wol: kleding van wol helpt je kindje om zelf de lichaamswarmte te reguleren.

Speel in op de omstandigheden

Maat houden wat betreft de omgevingstemperatuur kan veel voor je kind doen. Daar bedoel ik mee: geef wat tegenwicht. Is het erg koud buiten? Geef dan na het buitenspelen aandacht aan het weer warm wrijven van de handjes. Geef als tussendoortje bijvoorbeeld eens een warm papje in plaats van fruit. En bij de lunch lekkere (zelfgemaakte) soep.

En is het erg warm? Zoek dan juist de schaduwplekjes op en zet je kind een zonnehoedje op. Een leuk werkje is het maken van een eenvoudig waaiertje van karton, zodat je kindje zichzelf koelte kan toezwaaien.

Een warme houding=goedheid

Hoe je kindje zich ook voelt bij warmte of kou, jouw eigen houding is van doorslaggevend belang. Ook die kan warm, of juist koel zijn. Een warme houding, je kindje respecteren en liefdevol tegemoetkomen, geeft geborgenheid, en het gevoel er te mogen zijn. Zelf vind ik het mooi om te weten dat dit zo werkt (en welke ouder weet dat niet?). Het helpt me om geduld te bewaren op moeilijke momenten.

 

Lees meer…

Kindje eet spinazie, illustratie omgevingsgerichte zintuigen
De omgevingsgerichte zintuigen

Kindje in wollen trui, illustratie wol, warmte en de antroposofie
Wol, warmte en de antroposofie

 

 

 

 

 

 

 

 

De ontwikkeling van de omgevingsgerichte zintuigen bij jonge kinderen

De zintuigen: Rudolf Steiner had er speciale aandacht voor en ontwikkelde een eigen zintuigleer. Hij vond de zintuigen zó belangrijk dat hij er een bijzondere naam voor had: de poorten van de ziel. Want de zintuigen zorgen ervoor dat we in voortdurend contact staan met onze omgeving, en ons bewust zijn van onszelf. Zij zorgen ervoor, dat wij ons kunnen verbinden. Heel belangrijk dus! Maar hoe help je je kind bij de ontwikkeling van de zintuigen? Over de lichaamsgerichte zintuigen blogde ik al eerder. Ik geef vandaag een overzicht van de tweede groep zintuigen: de omgevingsgerichte.

Kindje met spinazie: illustratie omgevingsgerichte zintuigen Lees verder De ontwikkeling van de omgevingsgerichte zintuigen bij jonge kinderen

De levenscyclus van zeven jaar

Je bent baby, schoolkind, puber, volwassene. Je hebt je karakter, en je hebt je eigen, unieke ervaringen die je vormen. Steeds is je leven in beweging. Vanuit de antroposofie kunnen we naar de mens kijken als een wezen dat zich telkens in een andere ontwikkelingsfase bevindt; elke fase van de levenscyclus beslaat dan een periode van grofweg zeven jaar. De materie is erg interessant, en er is al veel over geschreven. In deze blog schrijf ik er ook over, vanuit mijn persoonlijke interpretatie, beleving, en in een poging de materie iets tastbaarder te maken. Ik houd het vrij eenvoudig, en geef een overzicht van de levensfasen en hun thema’s. De nadruk leg ik op de kindertijd en jeugd.

gekleurde verjaardagskaarsen

Lees verder De levenscyclus van zeven jaar

Drie koningen

Drie koningen volgden de Ster van Bethlehem en vonden het Christuskind. Nog altijd vieren wij hun feest op 6 januari. De betekenis en de traditie van Driekoningen is oud, en we kunnen als we willen dit feest ook thuis op een grappige manier vieren.

driekoningen

Lees verder Drie koningen