In mijn serie over de zintuigen maak ik vandaag met jullie een uitstapje. We gaan het hebben over echtheid, van speelgoed en spel in het bijzonder. Want of je het nu hebt over speelgoed van natuurlijke materialen, kleding van natuurzuivere stoffen, of over voedsel dat je levenskrachten opbouwt, echtheid is een belangrijk concept in de antroposofie. Lees vandaag waarom speelgoed van natuurlijke materialen belangrijk is voor de ontwikkeling van de zintuigen:
Allereerst: wees zelf echt!
Het allerbelangrijkste wat je kunt doen om een gezonde ontwikkeling van je kindje mogelijk te maken is: zorg voor echt contact. Gelukkig is dit ook meteen het leukste en fijnste wat je kunt doen. Neem je kindje van begin af aan bij je zo vaak het kan, maak oogcontact, praat met je kindje en luister ook goed; ook een baby is al graag de gesprekspartner van mama en papa. En als een kleintje groter wordt, is dit soort actieve, bewuste verbinding met jou van het grootste belang. Je geeft daarmee erkenning en geborgenheid, en van daaruit voelt je kindje zich veilig genoeg om de wereld te gaan verkennen. Als je dan begint met (vooral) speelgoed van natuurlijke materialen te geven, zet je deze ontwikkeling voort op de meest logische manier.
Stem af op je kind
Doe dus moeite om je af te stemmen op je kind. Mijn grootste tip: kies niet op voorhand allerlei doelen of resultaten, maar kijk en luister goed waar je kind van geniet. Een praktisch voorbeeld: als ik met mijn kleindochtertje het park in ga, is de verleiding groot om naar de speeltuin te willen gaan en daarna een rondje om de vijver te lopen. Maar al bij het allereerste heuveltje in het pad wil zij graag naar boven en dan zo hard mogelijk naar beneden rennen, mijn armen in. Niet één keer, maar wel tien keer. Of twintig.
Ik had niet meteen door hoe belangrijk dat is- ik had immers mijn wandelrondje in mijn hoofd en dat wilde ik gaan lopen. Maar nu ik me bewust ben van haar behoefte aan beweging en wisselwerking, vind ik het heerlijk om mee te doen. En zo doe ik het ook met speelgoed. We zijn immers beslist niet verplicht om van blokken een toren te bouwen, of om een pop elke keer netjes aan- en weer helemaal uit te kleden. Juist tijdens vrij spel kun je zo creatief zijn als je maar wilt, en: je gebruikt vanzelf al je zintuigen. Zéker als je speelgoed hebt gekozen van natuurlijke materialen, want dat nodigt daar helemaal toe uit.
Plastic of hout, eenvoudig of gedetailleerd
Als je plastic speelgoed vergelijkt met speelgoed van hout of textiel, dan zie je dit:
Natuurlijke materialen geven veel verschillende ervaringen aan de tastzin. Plastic voelt -los van de vorm- steeds gelijk, of je nu een pop vasthoudt, een auto, of blokken. Maar hout kan steeds weer anders zijn, met bast of zonder, glad of oneffen, droog of soepel, met of zonder nerf. Iets vergelijkbaars geldt voor poppen; zonnekindpoppen zijn een rijkdom voor je tastzin. Beide soorten speelgoed zijn veel “levender” dan plastic. Dat nodigt er ook toe uit om er respectvoller mee om te gaan.
Daarbij komt dat plastic, met zijn lichte gewicht, de zintuigen een beetje voor de mal houdt. Een robuuste houten auto is zwaar, dat “klopt” voor je gevoel. Een plastic auto daarentegen weegt nooit veel.
Mooi is ook, dat spelen met natuurlijke materialen je fantasie stimuleert. Je kunt zeggen: hoe eenvoudiger het speelgoed, hoe groter het effect op de verbeeldingskracht. Iedereen die graag creatief bezig is, weet dit zelf ook. Leg de tafel vol met blaadjes, eikeltjes, draadjes en lapjes, en je kunt bijna niet meer stoppen met mooie dingen maken, zóveel nieuwe ideeën krijg je vanzelf! Met je hele wezen doe je mee. Voor eenvoudig speelgoed geldt precies hetzelfde.
